کاربید

ماده ی خالص calcium carbide بی رنگ می باشد اما فرم کریستالی این ماده بطور معمول در دمای اتاق دارای ظاهری با بلورهای سیاه و خاکستری است و شامل حدود 80-85% CaC2 می باشد.

طرز تهيه كاربيد كلسيم (سنگ كاربيد) C2Ca

كاربيد كلسيم با نام تجاري سنگ كاربيد, ماده اوليه توليد گاز استيلن براي مصارف جوشكاري و برشكاري محسوب مي شود. اين ماده را از تركيب كك (C) با اكسيد آهك (CaO) توليد مي نمايند. عمل تركيب اين مواد در كوره قوس الكتريكي ويژه در دماي 3000 درجه سانتيگراد صورت ميگيرد. فعل و انفعال شيميائي حاصل به صورت ذيل مي باشد. .
CaO + 3 C → CaC2 + CO
در پايان واكنش, كاربيد كلسيم به صورت مذاب به داخل بوته هاي ويژه ريخته شده و پس از سرد شدن, آن را آسياب نموده و در اندازه هاي مختلف دربشكه هاي آب بندي شده, به بازار عرضه مي شود.
كاربيد كلسيم به شدت جاذب آب است و به محض رسيدن مختصري رطوبت به آن گاز استيلن متصاعد مي شود. حتي رطوبت هوا هم با سنگ كاربيد, گاز استيلن توليد مي نمايد.
هر كيلوگرم سنگ كاربيد در صورت خالص بودن 350 ليتر گاز استيلن توليد مي نمايد وليكن به دليل همراه بودن با برخي ناخالصيها اين مقدار تا 250ليتر كاهش مي يابد.
گاز استيلن C2H2
گاز استيلن با فرمول شيميائي C2H2 يك گاز هيدروكربني مي باشد كه درصد وزني كربن آن بيشتر از گازهاي هيدروكربني ديگر است.اين گازها بدون رنگ و سبكتر از هوا بوده و داراي بوي نامطبوعي مي باشد. بد بو بودن آن به دليل وجود ناخالصيهايي نظير سولفور هيدروژن و فسفر هيدروژن مي باشد. گاز استيلن را از تماس آب بر روي سنگ كاربيد به دست مي آورند.
CaC2 + 2 H2O → C2H2 + Ca(OH)2
استيلن مؤثرترين و چند كاربرده‌ترين نوع گاز سوختي است. C2H2 امكان كاربردهاي دستي مثل جوشكاري، جوشكاري برنجي، برش‌كاري، صافكاري (تاب‌گيري) يا هر گونه فرايند حرارتي موضعي را فراهم مي‌آورد. اين گاز بطور گسترده در جوشكاري اكسا استيلن (Oxacetylene) كاربرد دارد.

نکات ایمنی در خصوص کلسیم کربید(کاربید)

نحوه نگهداری و اطفاء :

با توجه به میل ترکیبی شدید ، واکنش کلسیم کاربید با رطوبت موجود در محیط وخطرتجزیه شدن آن وتولید گازاستیلن احتراقی و انفجاری ، رعایت نکات ایمنی زیر الزامی است : کلسیم کاربید با فلزاتی چون مس CU و نقره Ag واکنش می دهد و واکنشهای فوق گرمازا می باشد ، هرگزنباید کلسیم کاربید را در ظروفی که با فلزات فوق روکش شده اندنگهداری کرد ـ کلسیم کاربید،درظروف فلزی (آهن یا فولاد )وبدون منفذ که جداره داخلی آن ازعایق های رطوبتی استفاده شده باشد نگهداری گردد ـ موقع باز کردن دربشکه های کاربید بعلت جمع شدن گاز اسیتیلن باید احتیاط کرد وهرگز نباید از وسایل جرقه زا استفاده کرد . ـ برای جلوگیری از واکنش کلسیم کاربیدبا بخارآب موجود درهوامی توان آن رادرنفت سفید غوطه ور ساخت ـ ظروف نگهداری ، معمولاً به صورت بشکه های 50 کیلوگرم می باشد ، از آسیب های فیزیکی (سقوط ، ضربه ، اصطحکاک ، فشاروغیره ) حفظ گردد ـ محل نگهداری (انبار، توزیع ، مصرف) خشک ، دارای تهویه ، دورازمواد احتراقی و منبع حرارتی باشد ـ انبارهای نگهداری باید بدون سیستم های اطفاء حریق خودکار (اسپرینکلر) ـ پراکنده شدن ذرات پودرکلسیم کاربید درفضای مکان( انبار ، توزیع ، مصرف) درصورت تماس با پوست ، چشم و ریه ها ، دراثر جذب رطوبت موجود ، واکنش داده وکلسیم هیدروکسید حاصل دردراز مدت باعث مسمومیت های مزمن می گردد ـ در واحدهای صنفی وصنعتی که گازاسیتیلن را از کلسیم کاربید بدست می آورند دستگاه های تولید باید استاندارد باشد ( فلزبدنه مقاوم و یکپارچه و از آلیاژ مناسب آهن وفولاد استفاده شود ، آلیاژهایی که بیشتراز 70% مس داشته باشدیا فلزنقره به کاررفته باشد نباید در دستگاههای تولید گاز استیلن استفاده گردد. وزن آب مصرفی نباید از 5/1 برابر کلسیم کاربید بیشتر باشد زیرا واکنشهای فوق گرمازا و در دماهای بالا باعث خطر اشتعال گاز استیلن در مخزن می شود. دستگاه کاربید باید دارای شیر اطمینان وسیستم تقلیل فشار و فشارسنج باشد، استفاده از بست تسمه ای برای اتصالات شیلنگهای گاز ) ـ هیچگاه نباید از کلسیم کاربید به عنوان وسیله بازیهای سرگرم کننده استفاده کرد .

روش اطفاء:

جهت اطفاء حریق نبایدازآب و کف استفاده کردبلکه می توان ازپودرهای شیمیایی خشک یا ماسه خشک استفاده کرد